Գործնական քերականություն

1. Կետերի փոխարեն գրի՛ր 

 մենք անձնական դերանվան համապատասխան ձևերը:

Մեր քաղաքում հիմա շատ բան է փոխվել:
Երկար ժամանակ մեզ պատմում էր, թե որտե՛ղ է եղել և ինչե՛ր է տեսել:Հիմա նա այս երկրից մեզնից հեռու է հազարավոր կիլոմետրերով:
Գրում է, թե մեզնով է ապրում ու մեզ սպասելով է անցկացնում ժամանակը:
Մի  քանի տարի մեր տանն ապրեց:
Տատս մեզնից բողոքում է, բայց առանց մեզ էլ չի դիմանում:

2. Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր ես, դու, նա, ինքը, մենք, դուք, նրանք անձնական դերանունների համապատասխան ձևերով:

Ո՞վ եկավ-նա եկավ:

Ո՞ւմ  պայուսակը-քո պայուսակը:
Մոտենալ ո՞ւմ —ինձ:
Հեռանալ ումի՞ց-ինձնից:
Հիանալ ումո՞վ-քեզնով:

3. Ընդգծված գոյականները և հարցական դերանունները փոխարինի՛ր ես, դու, նա, մենք, դուք , նրանք դերանունների համապատասխան ձևերով:

Եղբոր խաղալիքն էր ջարդել:

Առանց եղբոր տեղ չէր գնում:
Ընկերոջ ճառելն առաջին անգամ էր տեսնում:
Հանուն ընկերոջ ամբողջ ամառը մնաց շոգ քաղաքում:
Ո՞ւմ պարտեզն է օր օրի կանաչում ու գեղեցկանում:

Հանձնաժողովն ո՞ւմ տվեց մրցանակը:

4. Դերանունների տրված զույգերի մեջ առանձնացրո՛ւ տրական հոլովով դրվածները: Խմբավորի՛ր բառազույգերի մյուս անդամները և դրանք անվանի՛ր:

Իմ, ինձ

քո, քեզ,

նրա, նրան,

իր, իրեն,

մեր, մեզ,

ձեր, ձեզ:

Դրական-ինձ, քեզ, նրան, իրեն, մեզ, ձեզ։

Սեռական-իմ, քո, նրա, իր, մեր, ձեր։

Գործնական քերականություն

1. Տրված բառերից առանձնացրո՛ւ գոյականներ, ածականներ, թվականներ, բայեր։ 

Կառուցել, իսկ, երեքական, ես, արագ, հավանաբար, շենք, օ՜ֆ, ոչ ոք, զրուցել, շինարարական, հանելուկ, բոլորը, երրորդ, տեղ-տեղ, մասին, և, փայտաշեն, առավոտյան, որովհետև, գուցե, տաղավար, ո՛չ, խառնել, ջա՜ն, երեք հարյուր երեսուներկու, մեջ, հոյակապ, բացի, հեյ-հե՜յ:

Բայեր-կառուցել, զրուցել, խառնել։

Թվականներ-երեքական, երրորդ, երեք հարյուր երեսուներկու։

Գոյականներ-ես, շենք, ոչ ոք, հանելուկ, բոլորը, փայտաշեն, տաղավար։

Ածականներ-արագ, շինարարական, հոյակապ։

2. Փակագծում տրված գոյականներն ու բայերը համաձայնեցրո՛ւ ընդգծված դերանունների հետ:

Ոչ ոք չգիտեր, թե որտեղի՛ց  հայտնվեց:

Ոչ մեկը չփորձեց հակաճառել, նա այնքա˜ն բարկացած էր:

Բոլոր ճանապարհորդներին մի տեղ տարան :

Բոլորը հրավիրված են կիրակի օրվա հավաքին:

Կարծես թե ամբողջ քաղաքը հրապարակ է լցվել:

Ամբողջը դառձան կրակի բաժին:

3.Փորձի՛ր պատասխանել:

ա) ով ե՛րբ է ասում «ես»,

Ես եմ ասում «ես», երբ պատմում եմ իմ մասին։

բ) ով ո՛ւմ է ասում «դու»,

Ես եմ ասում «դու», երբ դիմում եմ քեզ։

գ) ո՛ւմ մասին է ասում «նա»:

Նա ասում է իմ, նրա, քո մասին։

4. . Հարցերին պատասխանի՛ր:

Ո՞ր առարկային ենք ասում «սա», որին՝ «դա», որին՝  «նա»:

  «սա»-ն ասումենք առարկաներին։

«դա»-ն նույնպես ցույց է տալիս հեռու գտնվող առարկաները։

«նա»-ն օգտագործում ենք մարդկանց մատնանշելով։

Ո՞ր բաժակի մասին ենք ասում՝ «այս բաժակը», որի մասին՝ «այդ բաժակը», որի մասին՝ «այն բաժակը»:

«այս բաժակը»-մոտ դրված բաժակը։

«այդ բաժակը»-հեռու դրված բաժակը։

«այն բաժակը»-հեռու դրված կամ այն բաժակը, որի տեղը պետք է բացատրել։

Երկրաչափություն

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝ 228; 230; 232;234

BD=DC AD=DC BD=DE

<ADE=<BDC

եռանկյունADE=եռանկյունBDC

հավասարեն ըստ հավասարության երկրորդ հայտանիշի։

AD=BF=CE

AC=CB=AB

AE=BD=քանի, որ անկյուն A հավասար է անկյուն B

BD=AE

Եռանկյան կողմերը իրար հավասար էն

AC=CB=AB

եռանկյունADB AD և AB և <A=<B և կողմերը հավասար էն

AD=BF

AB=CB

եռանկյունCNE=եռանկյունBFK

հետևաբար <M=N=K

<BKO=180-110=70

<ABM=<MBC

հետևաբար AO=OK

հետևաբարBM ուղահայաց AK:

Փարվանա

https://hy.wikisource.org/wiki/%D5%93%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A1

Փարվանա արքան ուներ մի դուստր։ Նա ծերա դեսպա էր և ապրում էր իր աղջկանով։ Մի օր նա դեսպաններ ուղարկեց ամրոցններ, որպեսզի իր աղջկան ամուսնացնի։ Եկան Կովկասից տարբեր կտրիճներ զենք ու զրահով, և մասնակցեցին մրցույթին։ Արքան իր դստերն ասաց, որ ընտրի նրանցից ամենաուժեղին, սակայն դուստրը չհամաձայնվեց և ասաց, որ կընտրի այն մեկին, ով իր համար կբերի անշեջ հուր։ Անցնում են տարիներ, կտրիճներից և ոչմեկ չի բերում հուրը։ Աղջիկն այնքան է լացում, որ արցունքներից ձևավորվում է Փարվանա լիճը, որի շուրջ խոսվում են տարբեր առասպելներ։

English

Պատմում եմ իմ մասին

Իմ անունը Ռոբերտ Խաչատրյան է։ Ես շատ եմ սիրում խաղալ ֆուտբոլ և այլ խաղեր իմ բակի ընկերների հետ։ Եթե ես բակում եմ, ապա մեր թաղի բոլոր երեխաները բակում են, որովհետև ես բոլորին հավաքում եմ իմ շուրջ։ Եթե ինձ ծնողներս չխանգարեն, այսինքն տուն չկանչեն, ես կխաղամ բակում առավոտից մինչև ուշ գիշեր` առանց հոգնելու և առանց հաց ուտելու։ Այստեղից կարող եք հետևություն անել, թե ինչու եմ այդքան նիհար։ Իհարկե, դպրոցում նույնպես սիրում եմ խաղալ, արդեն դպրոցի ընկերներիս հետ, հատկապես բասկետբոլ, և սիրում եմ գիմնաստիկայի դասերը։ Ես շատ ճկուն եմ։ Դա կարող են հաստատել իմ ուսուցիչները և ընկերները։ Հիմա կմտածեք, որ ինձ միայն սպորտն է հետաքրքրում, բայց դա այդպես չէ։ Ես սիրում եմ նաև մաթեմատիկա և հայոց լեզու։

ԻՄ ԸՆԿԵՐ ՆԵՍՈՆ

https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%BB%D5%B4_%D5%A8%D5%B6%D5%AF%D5%A5%D6%80_%D5%86%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D5%B6

1. Առանձնացրու կարևոր միտք արտահայտող հատվածները: 

 Եվ երբ ճանապարհ ընկանք, ես ձիու վրա, իսկ Նեսոն իր ցնցոտիներով ու պճեղները դուրս պրծած տրեխներով ոտքով՝ ձիու ետևից, ինձ սաստիկ ծանր եկավ։ Մի քիչ անցնելուց հետո հայտնեցի, թե ես ոտով գնալն ավելի եմ սիրում քան ձիով, ու ձիուց իջա։ Եվ այնուհետև կամ միասին ոտով էինք գնում, կամ հերթով էինք ձի նստում։

էս մինը իմ աչքի առաջից ու մտքի միջից չի հեռանում, ինչպես չի հեռանում և էն մանուկ Նեսոն, լուսնյակ գիշերներին գերանների վրա նստած հեքիաթ ասող Նեսոն, մաքուր ու միամիտ Նեսոն, իմ մանկության ընկեր Նեսոն։

2. Պատմվածքում կա՞ հարուստների և աղքատների հարաբերություն կամ տարբերություն: 

Ամեն մի երեխի համար տարեկան երեք ռուբլի վարձ էին ուզում․ էս պատճառով էլ գյուղի երեխաներից շատերը, որոնց ծնողները չէին կարող տարեկան երեք ռուբլի տան, մնացին դուրսը։ Դուրսը մնացին և իմ խաղընկերների մեծ մասը, նրանց հետ և Նեսոն։

3. Ներկայացրո՛ւ քո մտորումները պատմվածքի վերաբերյալ: 

Շատ եմ ափսոփում, որ Նեսոն ել չկարողացավ ուսումնարան գնալ, չկարողացավ լավ մարդ դառնալ և դարձավ մի սովորական գող։ Լավ է, որ մեր օրերում չկան այդպիսի տարբերություններ։

Հանրահաշիվ

Դասարանական առաջադրանքներ՝  222-ա,գ; 223; 225-ա,գ,ե; 226-ա,գ,ե; 227-ա,գ,ե;

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝222-բ,դ; 224; 225-բ,դ,զ; 226-բ,դ; 227-բ,դ,զ;

ա) (ab)⁵

գ) (3a c³)²

բ) (xy)¹⁰

դ)-32(x)¹⁰

Պատ`.6×6=36անգամ

2³=2x2x2=8անգամ

ա) Պատ`. ab+ac

գ) Պատ՝․30x-42

ե)40x³-88x

բ) 3x²-6x

դ)12x³-18x²y+39x²z

զ)-2c²b-10c³d

ա) Պատ՝․ 5x²y

գ)a+(b-b+a)=a+a=2a

ե) Պատ՝․ 12ab²-6a²b²

բ)15x³y+9x³y³-9x³y³=15x³y

դ)5a²-9a²+b²=-4a²+b²

ա) 25a² + 31ab,=a(25a+31b)

գ) xy(19y²+5x-4y²)

ե)2xb² (14x²+7b³-6xb)

բ)7abc(ac+3b+6a³b⁴c²)

դ)2a²(9b²+8c²-6b²c²)

զ)25а⁴b²+6a²b³(6b-10a)

Գործնական քերականություն

1. Գտի՛ր նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերությունները՝ ուշադրություն դարձնելով թվականներին:

Ա. Բոլոր դասարաններում քսանհինգ աշակերտ կա:

 Բ. Բոլոր դասարաններում քսանհինգ-քսանհինգ աշակերտ կա:

Ա. Շրջանի գյուղերում երկու դպրոց կա: 

Բ. Շրջանի գյուղերում երկուական դպրոց կա:

Ա. Թռչունները չորս փետուր գցեցին ու անցան: 

Բ. Թռչունները չորսական փետուր գցեցին ու անցան:

Ա. Ընկերներս ամրոցում մի տուն ունեն:  

Բ. Ընկերներս ամրոցում մի-մի տուն ունեն:

Ա կետերում ցույց է տված ընդանուր քանակը, իսկ Բ-ում՝ յուրաքանչյուր քանակը։

2. Տրված թվականների հոմանիշ ձևերը կազմի՛ր: Տրված և ստացված բոլոր թվականները անվանի՛ր մեկ բառով:

Օրինակ`հարյուրական-հարյուր-հարյուր:

Տասական-տաս-տաս, տասներկու-տասներկու-տասներկուական, հազար-հազար-հազարական, քսանհինգական-քսանհինգ-քսանհինգ, վեցական-վեց-վեց:

3. Բառի կրկնությամբ կամ ական ածանցով նոր թվականներ ստացի՛ր տրվածներից: Փորձի՛ր բացատրել , թե ստացված բոլոր թվականներն ինչո՛ւ են կոչվում բաշխական:Քառասուն-Քառասունական, յոթանասուն- յոթանասուն-յոթանասուն, ութսուն-ութանասունական, տասնութ- տասնութ-տասնութ, երկու հարյուր-երկու հարուրական:

Հովհաննես Թումանյան 《Հոգուս հատոր》